کرونا در ازبکستان

ازبکستان درتاریخ 25 اسفندماه از ابتلای اولین مورد به ویروس کرونا خبر داد.

رییس جمهـور ازبکستـان در تاریخ 28 اسفند مـاه طی یک نشست ویدیویی با حضور همه مقامات ازبکستـان اعلام نمودند که ((برای کـاهش اثـرات کـرونا بر اقتصـاد معـافیت های موقت مالیاتی در نظر گرفتـه می‌شود. کمیتـه دولتی مالیـات و دادستـان کل مسئول نظارت و

پیشگیری افزایش قیمت مواد غذائی و سایر کالاهای مصرفی هستند، ویروس کرونا مانند تمام کشورهای جهان بر اقتصاد کشور ما نیز تأثیر منفی خواهد داشت. کاهش قیمت گاز صادراتی و همچنین کاهش ارزش پول ملی کشورهای همکار تجاری ازبکستان،کاهش میزان تعداد گردشگران همکی بر درآمدهای ازبکستان اثر خواهد گذاشت. دولت باید برنامه  جداگانه اقدامات و حمایت از حوزه‌ها، کارخانجات بزرگ را که در اوضاع سخت قرار دارند، تهیه و تدوین کند. در این جریانات باید قبل از همه از بوجود آمدن بی ثباتی در  بازارهای مالی و مواد خام کشور پیشگیری کنیم.  باید ثبات مالی حفظ کنیم و از افزایش نرخ قیمت ها جلوگیری نماییم. باید فعالیت بدون توقف حوزه‌های مهم پایه ای و استراتژی اقتصاد را تأمین کنیم))
.

اگر چه بنا بر اعلام مقامات رسمی ازبکستان میزان تاثیر گذاری شیوع ویروس کرونا بر وضعیت اقتصادی و اجتماعی این کشور در حال ارزیابی است ولی تاثیرات عینی و فوری این ویروس همانگونه که در سخنان رئیس جمهور این کشور مشهود بود؛ در موارد ذیل قابل مشاهده است:

  • افزایش تقاضای مواد غذایی و اقلام بهداشتی: طی چند روز اخیر و پس از اعلام اولین مورد مبتلا به کرونا در این کشور، حضور مردم در فروشگاهای زنجیره ای این کشور جهت خرید اقلام مورد نیاز پررنگتر شده و مردم اقدام به خرید چندبرابری اقلام مورد نیاز خود نموده اند. در داروخانه‌های این کشور نیز کم و بیش مشکل کمبود اقلام بهداشتی بویژه ماسک وجود دارد.
  • افزایش قیمت مواد غذایی: به علت افزایش تقاضا و همچنین اعمال محدودیت ورود کامیون‌های حامل بار بویژه از مسیر ایران، قیمت اقلام غذایی و خوراکی این کشور در حال افزایش می‌باشد. با توجه به بازار بزرگ مصرفی این کشور؛ در صورت تداوم این وضعیت مشکلات افزایش قیمت ها تداوم خواهد داشت.
  • از دست دادن منافع حاصل از جذب گردشگران خارجی: سیاست و برنامه‌های این کشور در حوزه گردشگری با شیوع ویروس کرونا تحت تاثیر قرار گرفته است. تعداد قابل توجهی از گردشگران خارجی این کشور از چین و همسایگان آن هستند که با شیوع ویروس ورود آنها به ازبکستان ممنوع و یا با محدویت مواجه شده است. با شیوع ویروس کرونا در چین و لغو سفر گردشگران چند میلیونی به این کشور، ازبکستان در نظر داشت که بخشی از آنها را به سوی خود جذب نماید. همچنین برنامه‌های متنوعی نیز جهت جذب گردشگران مذهبی از کشورهای مالزی، اندونزی و …عازم سفر حج داشتند که همه این برنامه‌ها با ورود این ویروس به ازبکستان تحت الشعاع قرار گرفتند.
  • تاثیرکاهش تقاضای چین برای منابع انرژی بر درآمدهای ازبکستان: با کاهش رشد اقتصادی چین و مشکلات به وجوده آمده برای این کشور بر اثر شیوع کرونا و به تبع آن کاهش دریافت انرژی بویژه گاز، این نگرانی در ازبکستان بوجود آمده که کاهش تقاضای چین، تاثیر منفی بر درآمدهای این کشور داشته باشد. ازبکستان سالانه حدود 10 میلیارد متر مکعب گاز به چین صادر می نماید.
  • کاهش میزان جذب سرمایه گذاری‌های خارجی: یکی از اولویت های سیاست های اقتصادی ازبکستان جذب سرمایه گذاری‌های خارجی به صورت مستقیم و یا از طریق وام از نهادهای مالی و پولی بین المللی است. ازبکستان برنامه ریزی نموده که در سال 2020 به میزان 10 میلیارد دلار سرمایه خارجی جذب نماید که با تداوم این وضعیت رسیدن به این هدف دشوار به نظر می رسد.
اقدامات دولت ازبکستان به منظور کاهش اثرات شیوع ویروس کرونا بر وضعیت اقتصادی این کشور:

دولت ازبکستان با شیوع ویروس کرونا به منظور حمایت از اقتصاد داخلی، صنایع و شرکت های تجاری این کشور اقداماتی از جمله معافیت های مالیاتی،تمدید مهلت بازپرداخت اعتبارات، جلوگیری از افزایش قیمت مواد غذایی، حمایت از کارخانه‌های بزرگ، حفظ ثبات مالی و … ترتیب داده است. در گزارش حاضر نیز به اقدامات اخیر این کشور در کاهش تبعات شیوع ویروس کرونا بر اقتصاد داخلی این کشور و همچنین  دریافت کمک های مالی از موسسات مالی و بین المللی، کشورها و اشخاص اشاره می‌شود.

بانک جهانی قبل از شیوع کرونا میزان رشد اقتصادی ازبکستان در سال 2020 را 5.7 درصد پیش بینی نموده بود ولی با شیوع کرونا و به تبع آن کاهش حجم تجارت خارجی و شوک های اقتصادی داخلی در این کشور بانک مذکور میزان رشد اقتصادی ازبکستان در سال جاری را 1.6 پیش بینی نمود. در حالی که بانک توسعه آسیایی، پیش بینی خوش بینانه تری برای آینده اقتصاد ازبک منتشر کرده و رشد تولید ناخالص داخلی ازبکستان را در سال 2020 به4.7 % پیش بینی کرده است. این بانک قبلا برای ازبکستان رشد 6.5 درصد را پیش بینی کرده بود.

مسئولین دولتی ازبکستان از جمله رئیس جمهور و وزیر سرمایه گذاری و تجارت خارجی این کشور در این مدت در خصوص کاهش تبعات اقتصادی کرونا با مقامات کشورهای همسایه و اعضای شورای کشورهای ترک زبان و دیگر کشورها و همچنین روسای نهادهای مالی بین المللی از جمله بانک جهانی، بانک توسعه اسلامی، بانک توسعه آسیایی و … گفتگو و رایزنی نموده اند.

اقدامات حمایتی اقتصادی و اجتماعی:

تصویب مصوبه حمایت از تجارت و مردم در تاریخ 15 فروردین ماه سال جاری به امضای رئیس جمهور ازبکستان شامل موارد ذیل:

  • معافیت های فعالان حوزه گردشگری و هتلداری از پرداخت مالیات بر زمین و املاک تا پایان سال جاری؛
  • معافیت اشخاص حقیقی از پرداخت مالیات بر درآمد و شرکت های خارجی از مالیات اجتماعی؛
  • تمدید مهلت پرداخت مالیات واحدهای صنایع کوچک که میزان عایدات مالی آنها نسبت به ماه گذشته 50 درصد کاهش یافته است، تا 1 اکتبر سال جاری؛
  • کمک به فعالین اقتصادی در پرداخت درصدهای اعتبارات دریافتی از محل منابع مالی صندوق توسعه کسب وکار؛ دولت 12 درصد هزینه‌های اعتبارات با بهره بانکی 28 درصدرا پرداخت خواهد کرد؛
  • ارایه اعتبار و تمدید مهلت انجام تعهدات واحدهای کسب و کار تعطیل شده و کارفرمایان شخصی که در وضع سخت قرار گرفته اند؛
  • حمایت مالی از کلاسترهای پنبه و نساجی تازه تأسیس یافته در مناطق و تمدید مدت بازپرداخت اعتبارات دریافت شده در سال 2019 بابت جمع آوری پنبه تا 1 اکتبر سال جاری؛
  • پرداخت کمک هزینه مراقبت از کودک و خانواده‌های نیازمند و کم بضاعت؛ بیش از 120 هزار خانواده کم بضاعت با مبلغ ماهانه به ارزش 600 هزار صوم مشمول این طرح خواهند بود. همچنین ارایه 18 قلم مواد غذایی وسایل بهداشتی رایگان به سالخوردگان تنها و اشخاص معلول در مدت قرنطینه؛
  • اختصاص 50 میلیون دلار جهت حمایت مشاغل خانگی و هنرهای دستی؛
  • اختصاص 30 تریلیون صومی‌ توسط بانک مرکزی جهت نگه داشتن شرکت های تولیدی در مدار تولید و فعالیت؛
  • اختصاص 22 تریلیون صوم جهت اجرای مصوبه جدید رییس جمهور درحمایت از مردم، حوزه‌های اقتصاد و فعالیت واحدهای کسب و کار در دوره شیوع ویروس کرونا؛
  • تخصیص 200 میلیارد صوم از سوی صندوق مقابله با بحران ازبکستان به صندوق امور اجتماعی وزارت کار و مناسبات کاری ازبکستان جهت حمایت از مشاغل (صندوق مقابله با بحران ازبکستان در تاریخ 29 اسفند ماه 1398 با مبلغ 10 تریلیون صوم تاسیس شده است).
  • در اختیار گذاشتن تمامی زمین‌های قابل کشت برای تولید مایحتاج ضروری مردم به دستور رئیس جمهور ازبکستان
  • تمدید زمان بازپرداختن وام ها به توصیه و دستور بانک مرکزی؛
  • افزایش حقوق کادر درمان برای هر دوره 14 روزه خدمات پزشکی، بهداشتی – اپیدمیولوژیک و سایر خدمات مربوط به کار با بیماران آلوده به کروناویروس؛ برای کادر پزشکی، پزشکان آزمایشگاه – 25 میلیون صوم، پرستاران، دستیاران آزمایشگاه – 15 میلیون صوم، کادر پزشکی جوان – 10 میلیون صوم و برای سایر کارمندان 5 میلیون صوم در نظر گرفته شده است؛
  • پرداخت 100 میلیون صوم به پزشکان مبتلا به کرونا ویروس؛
  • واردات 40 تن مواد خام از چین جهت تولید ماسک پزشکی و لباس محافظ؛
  • حذف تعرفه‌های گمرگی برخی از اقلام پزشکی؛
  • صدور دستور رئیس جمهور جهت خرید 300 هزار کیت تشخیص کرونا و 50 ونتیلاتور؛
  • طراحی رباط تلگرامی جهت دریافت نظرات فعالان اقتصادی به منظور تهیه پیش نویس بسته حمایتی اقتصادی در دوران شیوع کرونا ویروس؛
  • کاهش نرخ سوخت دیزل از 7500 صوم به 7 هزار صوم؛
  • درخواست از صاحبخانه‌ها جهت تعویق زمان دریافت اجاره به منظور درک وضعیت مستاجرین؛
تسهیلات و کمک های دریافتی جهت مقابله با پیامدهای کرونا ویروس:
  • تخصیص وام نیم میلیارد دلاری بانک جهانی جهت کاهش تأثیر منفی ویروس کرونا بر وضعیت اقتصادی و اجتماعی ازبکستان.
  • درخواست دریافت وام یک میلیارد دلاری از بانک توسعه آسیایی جهت کمک به بودجه دولت و تحریک اقتصادی این کشور، علاوه بر این بانک توسعه آسیایی در راستای حمایت از تمهیدات ازبکستان برای مقابله با شیوع ویروس کرونا مبلغ 200 هزار دلار نیز کمک بلاعوض برای تأمین تجهیزات پزشکی اختصاص داده است.
  • اختصاص وام 320 میلیون دلاری بانک توسعه و بازسازی اروپا برای حمایت از بازارهای کوچک و کارگاه‌های خانگی.
  • اختصاص وام 17 میلیون یورویی بانک توسعه اسلامی جهت مقابله با ویروس کرونا در ازبکستان؛ همچنین موافقت در خصوص اعطای وام 140 میلیون دلاری برای مرتفع نمودن نیازهای سیستم های مراقبت هداشتی و بنگاه‌های کوچک و متوسط در ازبکستان.
  • مساعدت آقای علی شیر عثمان اف، میلیاردر روس ازبک تبار به ارزش 20 میلیون دلار به عنوان مساعدت مالی به دولت ازبکستان در مبارزه علیه ویروس کرونا.
  • دریافت چهارمین محموله کمک های ارسالی چین.
  • ارسال کمک های 8 تنی اقلام پزشکی امارات.
  • اختصاص مبلغ 845 هزار دلار توسط آمریکا برای مجهز نمودن آزمایشگاه‌ها و افزایش ظرفیت های مراکز.
  • ارسال کمک های میلیاردرچینی موسس گروه علی بابا.
  • توزیع کمک های بشر دوستانه توسط بنیاد شادی اف.


واحد تحقیق و توسعه شرکت میوان

منبع:
مجموعه مقالات و مطالب مندرج در پایگاه اطلاع رسانی معاونت دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه